ارسال سفارشات پستی 1 الی 2 روز پس از ثبت سفارش/تحویل شهر اصفهان 1 روز کاری و سایر شهرها 3 الی 5 روز کاری
ایران، سرزمین شگفتی هاست. بخاطر داشتن طبیعت زیبا و بکرش، داشتن چهارفصل رنگارنگش، بابت آثار باستانی و تاریخی که چشم هر بیننده ای را از دیدن آنهمه ظرافت و دقت و زیبایی می نوازد، به دلیل وجود صدها هنردستی ظریف و کاربردی که گاه با کمترین و معمولی ترین مواد اولیه شکل می گیرند و دنیایی از خلاقیت و زیبایی را می آفرینند، به خاطر موسیقی، فرهنگ غنی و دلنشین و ده ها علت دیگر که نه فقط ما ایرانی ها که حتی غیر ایرانیان نیز به وجود آنها اذعان دارند. در ادامه این محتوا به یک خوراکی خوشمزه به نام گز و پیرامون آن همچون خرید گز می پردازیم.
خوردنی ها و شیرینی جاتی که توسط یک ایرانی تولید می شود هم به اندازه خودش، منحصر به فرد می تواند باشد. در هر استان ما، کم نیستند غذاها، دسرها، شیرین هایی که نه تنها در جای دیگری از دنیا مثل آن را نمی توانید بیابید، بلکه به دلیل استفاده از مواد غذایی بومی، جایگاهی جهانی می توانند داشته باشند. یکی از این خوراکی های جذاب گز می باشد. ما خرید گز را به شما پیشنهاد می کنیم.
متاسفانه با وجود پتانسیل بالای کشور ما در این عرصه، اما کمتر در ارتباط با این هنر، یعنی هنر آشپزی و شیرینی پزی ایرانی، به صورت اصولی پرداخته شده است. کم نیستند کشورهایی در دنیا که بواسطه فقط آشپزی و شیرینی پزی خود، شهرت جهانی پیدا کرده اند و ارزآوری بالایی را در ارتباط با صادرات محصولات خود و یا جذب توریسم برای کشورهای شان به ارمغان آورده اند.
در هر کدام از شهرها و استان های ما، بواسطه موقعیت جغرافیایی و اقلیمی و همینطور وجود مواد غذایی خاص منطقه، می توانیم انواعی از خوردنی های خوشمزه و البته مغذی را بیابیم که در منطقه دیگر، شبیه آن وجود ندارد یا در صورت وجود، تفاوت های اساسی با هم خواهند داشت. همین تنوع باعث شگفتی است!
همانطور که در مناطق شمال غربی ایران مثل آذربایجان ها و مناطق کردنشین، با انواع مختلفی از شیرینی های خوشمزه و مقوی روبرو می شویم، در مناطق مرکزی ایران مثل اصفهان و یزد هم شیرینی های خوشمزه ای تولید می شوند که بسیار طعم خوب و دلچسبی دارند. گز یکی از این مواد غذایی مغذی و خوشمزه است که هر فردی که به اصفهان صفر می کند خرید گز را جزء برنامه های اصلی خود قرار می دهد.
اگر قصد خرید گز را داشته باشید، به طور حتم دیده اید که در بازار انواع مختلف و زیادی از برندهای تولید کننده گز وجود دارد که این همه تنوع، انتخاب و خرید گز را مشکل خواهد کرد. از طرفی برای خرید گز، این شیرینی خوشمزه اصفهانی، باید نکاتی را مورد توجه قرار داد تا یک گز تازه، خوش طعم و البته ماندگار، نصیب تان شود.
به طور کلی یکی از مهمترین مسائلی که باید در خرید گز در نظر داشت این است که گز به شکل بسته بندی و جعبه ای اگر خریداری شود، بهتر است. در گز های بسته بندی یقین بدانید که نام و برند و کارگاه تولیدی گز را می توانید تشخیص دهید. اما در خرید گز به صورت فله ای معمولا این اتفاق صورت نمی گیرد. مگر در مواردی که شما به شکل مستقیم از کارگاه خرید کنید و یا تولیدکننده، شناخته شده باشد. گز فله ممکن است در محیط و شرایط مناسب نگهداری نشده باشد و کیفیت خود را از دست داده باشد.
در هنگام خرید گز، به تردی و نرمی محصول دقت داشته باشید. کار سختی نیست. با فشار یک انگشت بر روی پوشش پلاستیکی آنها هم می توان این مسئله را تشخیص داد.
گز بسته بندی شده معمولا مراحل صدور مجوز تولید را از نظر استاندارد و مسائل حوزه بهداشت؛ حتما طی کرده است و همین امر آرامش خیال برای مصرف بی دغدغه گز و خرید آن را برای شما به ارمغان خواهد آورد. مخصوصا اگر بخواهید گز را به مصرف کودکان برسانید.
امید که با اطلاعاتی که به شما در این مقاله داده شده است، هر چه بیشتر از این شیرینی اصیل ایرانی در جمع های خانوادگی و خودمانی و دوستانه استفاده کرده و از فواید بسیار این شیرینی سفید، بیشتر از پیش استفاده کنید.
به طور کلی به خرید گز به نکات زیر توجه داشته باشید:
- در هنگام خرید گز به تاریخ تولید و انقضای آن توجه داشته باشید.
- در زمان خرید گز به نام برند و اعتبار آن توجه ویژه ای داشته باشید.
- سعی کنید در هنگام خرید گز به میزان نیاز خود خرید کنید تا همیشه از یک گز تازه برخوردار باشید.
- با توجه به وجود انواع مختلف گز، حتما در هنگام خرید این شیرینی سنتی اصفهان به نوع آن توجه کنید.
- سعی کنید خرید گز را از برندهایی انجام دهید که در تولید گز از انگبین اصلی برای تولید گز استفاده می کنند.
- با توجه به شیوع کرونا خرید گز را می توانید از فروشگاه های اینترنتی نیز انجام دهید. فروشگاه گز آنتیک امکان خرید گز را برای تمامی هم میهنان مهیا کرده است و به کل کشور ارسال دارد.
تاریخچه تولید این خوراکی ها من جمله گز اصفهان در بسیاری از موارد ممکن است خیلی روشن و دقیق نباشد. اما آنچه که مهم است ادامه تولید آنها نسل به نسل در این کشور می باشد. یکی از عوامل این روند، به طور حتم به میزان استقبال مردم نسبت به این شیرینی ها بر میگردد و البته جایگزین نشدن با خوراک و شیرینی های کارخانه ای و صنعتی.
چیزی که ما در این مقاله قصد آشنایی بیشتر با آن را داریم، نوعی شیرینی بسیار خوشمزه و عالی است که نام آن با اصفهان عجین گشته است.
می توانیم به جرأت بگوییم که هرگاه نام اصفهان را به زبان بیاوریم و از سوغات و صنایع دستی آنها یاد کنیم، امکان ندارد که به نام " گز" نرسیم! طعم دلچسب این شیرینی یادآور تاریخ و هنر عظیم و زیبای اصفهان است. یادآور سی و سه پل و میدان نقش جهان! یادآور هنر خاتم کاری و ترمه و قلمکار اصفهان!
همانطور که در مقدمه هم عنوان کردیم، گز نوعی شیرینی خوش خوراک است که خاستگاه آن استان اصفهان بوده و از فراورده های سنتی ایران به حساب می آید. یکی از مهمترین ویژگی هایی که در تولید گز می توان به آن اشاره داشت، هم در فرایند تولید و هم در استفاده از مواد اولیه، از هیچ نوع مواد مصنوعی و یا نگهدارنده های شیمیایی استفاده نمی شود. علاوه بر اصفهان که به عنوان مهد تولید این شیرینی خوشمزه به حساب می آید؛ استان های همجوار اصفهان مانند چهارمحال و بختیاری، فارس و یزد هم دستی در تولید این نوع شیرینی اما شاید با اندکی تفاوت، دارند.
در گذشته مهمترین طعم دهنده و شیرین کننده ای که در تولید گز استفاده می شده است،صمغی به نام گزانگبین بوده است. اما به مرور زمان به دلیل کمبود این صمغ طبیعی؛ از دیگر جایگزین های طبیعی مانند شیرخشت یا ترنجبین استفاده می شود.
گزانگبین یا انگبین گون، قندی طبیعی با ساختار فروکتوز است.این صمغ سفید رنگ و شبیه عسل بوده که با کمک حشره ای به نام پسیل گز بر روی درخت خارانگبین یا گون صحرایی، تولید می شود. این حشره کوچک مانند زنبور عسل بر روی درخت انگبین خانه ساخته، از شهد این درخت تغذیه کرده و در نهایت صمغ گزانگبین سفید رنگ را تولید می کند.
شهرت جهانی گز اصفهان مدیون همین صمغ گزانگبین می باشد و چندین برابر شیرینی های معمولی، ارزش غذایی دارد.
البته در حال حاضر استفاده از این صمغ در تولید گز، دچار محدودیت شده و همانطور که گفته شد از جایگزین های دیگر برای آن استفاده می شود.
اگر بخواهیم به ترکیبات اصلی گز اشاره کنیم باید:
شکر( جایگزین صمغ اصلی)، سفیده تخم مرغ، مغز بادام یا پسته، هل و گلاب را نام ببریم.
پروسه تولید گز به شکل سنتی زمانبر بوده و چیزی در حدود 8 تا 9 ساعت به زمان نیاز دارد.
خواص گز را باید با توجه به ترکیبات به کار رفته در آن، بررسی کرد.
با توجه به اینکه قسمت اعظمی از ساختار هر عدد گز را مغزهای بادام یا پسته ای که در آنها به کار رفته اند، پر می کند، می توانیم وجود خواصی همانند وجود ویتامین E، کلسیم، فسفر، آهن، منیزیم، پروتئین، فیبر، منگنز، فسفر، چربی سالم، ریبوفلاوین، روی، سلنیوم، مس، نیاسین، و انواع دیگر ریزمغذی ها را برای وجود مغز بادام متصور بود.
مغز بادام به دلیل وجود ترکیبات معدنی و ویتامین های که نام برده شده می تواند در تقویت و سلامت مغز بسیار مؤثر باشد. سطح هوش را بالا برده و به همین دلیل منبع خوبی برای رشد کودکان در نظر گرفته می شود. همچنین عملکرد سیستم عصبی را بهبود بخشیده و ازآلزایمر جلوگیری به عمل می آورد.
مغز بادام به دلیل وجود کلسیم و فسفر عامل مهمی در تقویت استخوان ها و استحکام آنها خواهد بود. درافزایش کلسترول خوب بدن(HDL) کمک کرده و مانعی برای افزایش کلسترول بد (LDL) خواهد بود.
مغز بادام مانعی برای افزایش فشار خون، کاهش التهابات بدن، تقویت پوست و مو، تقویت دستگاه ایمنی بدن، جلوگیری از بیماری های قلبی، انرژی زایی، جلوگیری از بروز برخی سرطان ها مانند سرطان روده و جلوگیری از دیابت خواهد بود.
همچنین می توانید در مقالات گز اطلاعات بیشتری در مورد گز کسب کنید.
از آنجا که بخش بزرگ تولید گز، برعهده سفیده تخم مرغ می باشد و سفیدی گز هم به دلیل می باشد، این سفیده منبع بزرگی از پروتئین می باشد. البته در ساختار سفیده تخم مرغ؛ تا حدودی کلسترول و چربی و کربوهیدرات به عنوان منبع انرژی هم یافت می شود.ه
پروتئینی که در سفیده تخم مرغ و در گز وجود دارد، باعث رشد ماهیچه ها می شود و اسید آمینه های ضروری مانند فنیل آلانین هم به بدن خواهد رساند. همچنین ویتامین های A، E،K، B12 هم در این ماده غذایی وجود دارد.
این ماده غذایی به دلیل داشتن پروتئین بالا، وکالری کم می تواند در کاهش اشتها و کاهش وزن نقش مؤثری داشته باشد و به همین دلیل نباید زیاد نگران چاقی و بالارفتن کلسترول با خوردن گز، باشیم. چیزی که به ندرت می توانیم در شیرینی های دیگر ببینیم. اکثرا خوردن شیرینی ها با بالارفتن کلسترول و چربی همراه است.
یکی دیگر از موادی که در تولید گز به کار می رود، استفاده از مغز پسته است. مغز پسته به عنوان یکی از خوش خوراک ترین خشکبار موجود در ایران شناخته می شود و استفاده از آن در گز و استفاده از آن می تواند فوایدی را برای بدن ما به همراه داشته باشد.
مغز پسته حاوی مواد معدنی مانند پتاسیم، کلسیم؛ آهن، روی ، مس، سدیم؛ همچنین کربوهیدراتها، اسید آمینه، پروتئین، چربی، فیبر، ویتامین های C،B6 ،A ، K، تیامین، فولات،و ...می باشد.
مغز پسته ها به دلیل وجود آنتی اکسیدان در خود از بروز سرطان و بیماری های قلبی،کاهش کلسترول بد خون، جلوگیری از لخته شدگی خون، در هنگام استفاده از رژیم غذایی به منظور لاغری، بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کنترل دیابت، مبارزه برای کم خونی، تقویت سیستم عصبی و سیستم ایمنی بدن، تقویت پوست و مو، غنی از امگا 3 برای رشد مغز کودکان، و موارد دیگر استفاده می شوند.
هل یکی از ادویه های طبیعی است که معمولا در اکثر شیرینی های ایرانی من جمله گز جای خاص خود را دارد. این دانه های خوشبو که در تولید گز هم به کار می روند و باعث می شوند که عطری دلپذیر از این شیرینی به مشام برسد، خواص بی نظیری دارند.
دانه های هل از بروز سرطان های مختلف مانند سرطان روده بزرگ، جلوگیری به عمل می آورد. سبب سلامت قلب و عروق شده و در کنترل کلسترول هم می تواند بسیار مؤثر باشد. ضدافسردگی بوده و داروی خوبی برای اختلالات گوارشی به حساب می آیند. ویژگی های ضد میکروبی، ضداسپاسمی، ضد التهابی، ضد آسم در این دانه به اثبات رسیده است.
پس با خوردن گز، می توانیم به نوعی به خواص بی نظیر هل هم دست پیدا کنیم.
در تولید گز، از گلاب هم استفاده می شود از خواص گلاب می توانیم به وجود ویتامین های CوE اشاره کنیم. گلاب همچنین سرشار از ترکیبات شیمیایی مفید برای بدن می باشد. به همین دلیل است که از گلاب به عنوان یک ضدمیکروب برای درمان گلودرد و سرماخوردگی و یا بهبود بینایی ، بهتر کردن عملکرد سیستم گوارش، کاهش فشارخون، زیبایی پوست، ضد استرس و سردرد، درمان تب و آفت، درمان خستگی و...استفاده می شود.
البته در ترکیب گز، شکر هم وجود دارد که بدون شک مصرف بی حد و حصر آن باعث مشکلات قندی-دیابتی خواهد شد. اما در گذشته همانطور که عنوان کردیم، استفاده از قند طبیعی انگبین، همانند عسل طبیعی نه تنها عامل بروز مشکلات قندی نمی شد که حتی دارای خواص طبیعی نیز بوده است.
پس به طور کلی گزها با توجه به ترکیبات به کار رفته در آنها، دارای ویتامین های مانند A،E،C و گروه B و انواع ترکیباتی مانند فروکتوز، سدیم، کلسیم، روی، منیزیم، و...بوده و در افزایش انرژی، تقویت کم خونی، تقویت سیستم ایمنی و عصبی بدن، تقویت حافظه و آرامش بخشیدن، زیبایی و شادابی پوست و مو، و ده ها مورد دیگر، می تواند مؤثر باشد.
گزها فقط به یک شکل و ترکیب تولید نمی شوند و اصفهانی ها در این زمینه تنوع را از یاد نبرده اند. به شکل عمومی از سالیان گذشته تاکنون، گز آردی و گز لقمه به عنوان اصلی ترین گروه های گز شناخته می شدند و در حال حاضر هم شکل سنتی و اصیل گز به این دو شکل می باشد.
اما به دلیل ایجاد تنوع و دادن ظاهر به روزتر، ترکیبات جدیدتری از گزها در بازار راه پیدا کرده اند. مثل گز سوهانی ویا گز شکلاتی. البته حتما شما جدیدا بستنی با طعم گز هم دیده اید. البته این گزها کجا و گزهای سنتی واقعی کجا!
گزسوهانی هم به شکل ترکیبی از گز و سوهان با یکدیگر است. پوششی از ترکیبات سوهان با مغزی پر شده از گز!
دو مدل سنتی گزها، گز لقمه یا سکه وگز آردی از نظر ترکیبات، تفاوتی با یکدیگر ندارند و مهمترین تفاوت شان در نوع برش و بسته بندی آنها می باشد. گز آردی را در انتهای کار و آماده شدن خمیر، به اشکال مختلف مثل مربع، مستطیل و دایره برش می زنند و به جای اینکه تک تک قطعات گز را داخل پوشش پلاستیکی قرار دهند تا رطوبت اش حفظ شود، آنها را در آرد می غلتانند و شکلی آردی به خود می گیرند.
اما در گز لقمه یا سکه، آنها هرکدام به طور جداگانه در پلاستیک بسته بندی می شوند و به راحتی می توان یک از آنها را برداشت و میل کرد.
معمولا گز آردی چون در انبوهی از آرد غلتانده می شود، قدرت چسبندگی کمتری داشته و براحتی خورده می شود و به دندان ها آنچنان که گز لقمه می چسبد، گیر نمی کند و به همین دلیل طرفداران بیشتری از نظر خوش خوراکی دارد.
گز را به صورت کلی در مقایسه با انواع شیرینی های خشک و تنقلات، می توانیم در مدت زمان طولانی تری نگهداری کنیم. اگر آنها را در شرایط یخچالی قرار دهیم که به طور حتم این مدت زمان بیشتر هم خواهد شد.در این میان گز آردی که از شرایط بهتری هم برخوردار است.
گز آردی، خود براساس مغزها و یا طعم دهنده هایی که در آن استفاده می شود به انواع دیگری تقسیم می شود مثلا گز آردی بادامی، گز آردی پسته ای، گز آردی مخلوط بادام و پسته، گز آردی بسته بندی یا فله ای، گز آردی انگبینی یا ترنجبینی،
گزها ( آردی ولقمه ایی ) چون ترکیبات شیمیایی اضافه و یا نگهدارنده و طعم دهنده و نشاسته فراوان و ... ندارد، ارزش مواد غذایی به کار رفته در آنها واقعی و مفید خواهد بود.
گز سکه یا لقمه هم دقیقا همین مشخصات را داشته و از نظر شرایط نگهداری و ارزش غذایی همانند گز آردی می باشد.
همانطور که به طور خلاصه در قسمت قبل هم عنوان کردیم، زمان ماندگاری این شیرینی نسبتا بالاست البته به آن شرط که شما شرایط نگهداری را هم به طور مطلوبی مهیا کنید.
به طور حتم اولین نکته در مورد مکان نگهداری گز( از هرنوع) خشک و خنک بودن مکان نگهداری است. شرایط بالای 25 درجه و گرم شدن محیط، به دلیل داشتن سفیده تخم مرغ، امر پسندیده و بهداشتی نیست.
همچنین دمای خیلی پایین و زیرصفر هم گز را سفت و محکم می کند. فقط در صورتی که می خواهید در درازمدت از گز استفاده کنید و مثلا چند ماه باقی بماند، می توانید آن را در فریزر قرار دهید و در هنگام مصرف هم حتما چندین ساعت قبل آن را از فریزر بیرون بیاورید.
شرایط رطوبت و شرجی بالا هم اصلا مناسب نگهداری گز نیست. اگر قرار است تا مدت ها آنها را در فریزر قرار دهید حتما با پوشش نایلونی خودشان اینکار را بکنید. و اگر هم این پوشش به هر دلیلی پاره شده و از بین رفته است، داخل نایلون فریزر آنها را قرار دهید تا بوی آن به مرور زمان تغییر نکند و بوی مواد خوراکی دیگر را به خود نگیرد.
گزها در برابر نور خورشید هم نباید بطور مستقیم قرار بگیرند. همچنین برای نرمتر شدن آنها در هنگام بیرون آوردن از فریزر، اصلا روی حرارت قرار ندهید.
به طور کلی سعی کنید که گز هیچگاه بدون پوشش و به حالت باز نباشد. با پوشش نایلونی و یا چیدن شان در داخل یک ظرف دردار، آنها را از خشک شدن و حمله حشرات و مورچه، حفظ کنید.
بعد از اینکه از خواص و ترکیبات خوشمزه این شیرینی خوش طعم، نام بردیم و تا حدود زیادی آشنا شدیم، نوبت چگونگی تهیه این شیرینی می رسد.
همانطور که قبلا هم عنوان کردیم برای تهیه گز ترکیباتی مانند شکر، گزانگبین یا عسل ، سفیده تخم مرغ، مغز پسته و بادام، هل و گلاب ، را احتیاج داریم.
برای تولید گز به شکل انبوه و آنطور که در کارگاه های تولیدگز وجود دارد، ابتدا دریک ظرف بزرگ شکر را با آب مخلوط می کنند ( مقدار آب حدودا باید 20 درصد وزن شکر باشد) و آن دو را با یکدیگر می جوشانند و قبل از آخرین جوش ها به آنها گلوکز اضافه می کنند و سپس از صافی عبور می دهند تا هم زلال شده و هم مواد اضافه آن گرفته شود. سپس دوباره این مخلوط را می جوشانند تا غلیظ شود. سفیده تخم مرغ ها را آنقدر هم میزنند تا کف کند و حجمش چند برابر شود. سپس سفیده های همزده را به شربتی که قبلا آماده شده بود و در آن از هل و گلاب هم استفاده شده ، اضافه کرده و در عین اینکه روی حرارت ملایم قرار می دهند با همزن های مخصوص هم شروع به همزدن آنها می کنند. ( حرارت باید در حدی باشد که سفیده ها خود را نبندند). آنقدر این همزدن ادامه پیدا می کند تا آب اضافه مخلوط سفیده و شربت بخار شود و گز بدست آید. در این هنگام مغز بادام و پسته به صورت تک یا مخلوط را اضافه می کنند و با همزن آنها را هم میزنند تا مغزها به طور یکسان همه جا پخش شود.
این مخلوط را در ظروف قالب گیری ریخته، و یا بعد از خنک شدن با قیچی های مخصوص در اشکال مختلف برش می خورند. و بسته بندی می شوند.
میزان استفاده از مغزها در گز بستگی به نوع سفارش دارد. مثلا در گز پسته یا بادام، از حجم 10 درصد، 18 درصد، 28 درصد استفاده می شود. اگر هم به طور خیلی سفارشی قرار باشد این گزها تولید شوند حدودا 40 درصد حجم مغز به کار رفته در آن، می باشد. البته باید درنظر داشت که خوش طعمی گز به استفاده از گزانگبین می باشد و نه بیشتر استفاده کردن مغزها!
مصرف گز در میان بسیاری از افراد از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. زیرا این شیرینی با طعم بی نظیر و عطر فوق العاده ای که دارد، هرکس را به سمت خود جذب میکند. این موضوع سبب شده تا همه روزه برخی از افراد این شیرینی خوشمزه را استفاده نمایند. بهتر است بدانید مصرف این شیرینی خواصی گوناگونی را برای بدن به ارمغان خواهد آورد. یکی از مزایای مصرف گز، افزایش سطح انرژی بدن می باشد.
به همین منظور افرادی که به دنبال تامین انرژی روزانه خود هستند، میتوانند از این شیرینی خوشمزه استفاده نمایند. علاوه بر آن در ترکیبات این شیرینی انواع ویتامین های A،C و E به وفور یافت میشود. به همین جهت مصرف این شیرینی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن خواهد شد.
انگبین به نوعی شهد گفته می شود که از حشره ای با نام پشه گز و درختچه گون ایجاد می شود. بهتر است بدانید این حشره پس از مکیدن شیره گیاه گون، شهد انگبین را تولید می کند. این شهد از ظاهری شبیه به گز برخوردار است. انگبین دارای مواد معدنی و ترکیبات ضدعفونی کننده ای میباشد؛ به همین منظور در زمان قدم بسیاری از طبیبان از این ماده برای درمان بیماری ها استفاده می نمودند.
انگبین با توجه به ترکیباتی که دارد گزینه مناسبی برای بیماری های مختلف است. همچنین استفاده از این شهد از بروز بیماری سرطان جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر آن مصرف این شهد از دندان ها محافظت کرده و موجب تقویت لثه و دندان ها خواهد شد.